Konstytucja Rp
Warto znać te fragmenty konstutucji:
Odnośnie prezydenta RP:
Uprawnienia Prezydenta są ściśle określone w V rozdziale Konstytucji RP. Prezydent:
- podpisuje ustawy uchwalone przez Sejm i Senat; ma prawo skierowania ich do Trybunału
- Konstytucyjnego lub z powrotem do Sejmu (tzw. weto, wtedy ustawa musi być ponownie uchwalona większością 3/5 głosów)
- ratyfikuje i wypowiada umowy międzynarodowe
- mianuje i odwołuje ambasadorów i innych przedstawicieli Polski w innych państwach oraz organizacjach międzynarodowych
- przyjmuje listy uwierzytelniające przedstawicieli innych państw i organizacji międzynarodowych a także odwołuje ich
- jest najwyższym zwierzchnikiem sił zbrojnych, mianuje szefa sztabu generalnego i dowódców poszczególnych rodzajów sił zbrojnych
- w czasie wojny na wniosek Prezesa Rady Ministrów mianuje Naczelnego Dowódcę Sił Zbrojnych oraz odwołuje go
- nadaje stopnie wojskowe (na wniosek ministra obrony narodowej)
- nadaje tytuły naukowe profesora oraz profesora sztuki (na wniosek Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów)
- nadaje obywatelstwo polskie
- nadaje ordery i odznaczenia państwowe
- stosuje prawo łaski
- wydaje rozporządzenia, postanowienia i zarządzenia, choć niektóre wymagają kontrasygnaty premiera
- ma prawo zwołania Rady Gabinetowej
- może zwracać się z orędziem do Sejmu, Senatu lub Zgromadzenia Narodowego
- jest z racji urzędu wielkim mistrzem Orderu Orła Białego i Orderu Odrodzenia Polski oraz ich kawalerem
- ma prawo inicjatywy ustawodawczej
- desygnuje kandydata na Prezesa Rady Ministrów
- powołuje Prezesa Rady Ministrów, a także przyjmuje jego dymisję
- na wniosek Prezesa Rady Ministrów dokonuje zmian w składzie rządu
- powołuje członków KRRiT
- ma prawo skrócenia kadencji sejmu w dwóch określonych przez konstytucję sytuacjach (gdy nie powiodą się trzy kolejne próby powołania rządu i w przypadku gdy projekt ustawy
- budżetowej nie zostanie mu przekazany do podpisania w przeciągu 4 miesięcy od złożenia go w Sejmie)
- wyznacza marszałków seniorów
- zwołuje pierwsze posiedzenie nowo wybranego Sejmu i Senatu
- zarządza wybory do Sejmu i Senatu
- za zgodą Senatu może rozpisać referendum
- powołuje sędziów
Urzędowanie Prezydenta RP kończy się wskutek upływu kadencji; tym niemniej opróżnienie urzędu może nastąpić w wyniku rezygnacji, śmierci bądź złożenia z urzędu
Prezydent może też zostać postawiony przed Trybunałem Stanu, jeżeli zdecyduje o tym Zgromadzenie Narodowe. Na czas procesu zostaje zawieszony a jego obowiązki pełni marszałek Sejmu. W wypadku usunięcia lub innych przyczyn odejścia ze stanowiska do czasu wyborów p.o. prezydenta zostaje właśnie marszałek